تبلیغات در نینوا عراق

واقعیت آنست که رسانه ها، فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی فرصتی برای داعش جهت ارائه‌ یک‌ تعریف جدید از خود در مقابل دیگران فراهم آورد.

این موضوع نیازمند بررسی دقیق چگونگی محقق شدن آنست که ما طی چند برنامه تا حدودی به آن خواهیم پرداخت.

گام نخست برای بررسی رسانه ای و شیوه های تبلیغاتی داعشی ها، مروری کوتاه بر چگونگی شکل گیری این گروه تروریستی است.

برای این منظور در ابتدای برنامه به نحوه پیدایش این گروه اشاره مختصری خواهیم داشت.

ریشه داعش به جماعت توحید و جهاد می‌رسد که در سال ۱۹۹۹ به رهبری ابومصعب الزرقاوی تأسیس شد و در سال ۲۰۰۴ به شبکه القاعده پیوست.

این گروه که وارد جنگ با دولت عراق و نیروهای آمریکایی مستقر در عراق شده بود در سال ۲۰۰۶ با چندین گروه اسلام‌گرای دیگر ائتلاف کرد و «مجلس شورای مجاهدین» را تشکیل داد که یک قدرت مهم در استان انبار، وسیع‌ترین استان عراق محسوب می‌شد.

در ۱۳ اکتبر همین سال مجلس شورا به همراه چند گروه شورشیِ دیگر «حکومت اسلامی عراق» را تشکیل داد.

 ابوایوب المصری و ابوعمر بغدادی دو رهبر اصلی حکومت اسلامی عراق بودند که در ۱۸ آوریل ۲۰۱۰ در عملیات ارتش آمریکا کشته شدند و ابوبکر بغدادی جایگزین آنها شد.

با روی کار آمدن ابوبکر البغدادی، دامنه عملیات و حملات این گروه تروریستی وسعت گرفت و همزمان با آغاز بحران در سوریه، عناصر این گروه در سوریه نیز فعال شدند.

  گروه "جبهه النصره" نیز در اواخر سال 2011 و با آغاز بحران و جنگ در سوریه به عنوان شاخه ای از گروه داعش تشکیل شد و در سال 2013 ابوبکر البغدادی در پیامی صوتی ادغام گروه خود با "جبهه النصره" را اعلام کرد و بدین ترتیب گروه حکومت اسلامی عراق و شام یا همان "داعش" شکل گرفت.

.

عناصر داعش ابتدا در مناطق محدودی از برخی استان های عراق به ویژه استان "الانبار" حضور داشتند و عملیات تروریستی در کل عراق را از آنجا پوشش می دادند.

اما آنان در ژوئن 2014 در اقدامی بی سابقه به موصل، مرکز استان نینوای عراق یورش برده و ظرف چند ساعت این شهر را تصرف کردند.

همزمان با اشغال مناطق بیشتری در عراق، عناصر داعش در سوریه در مناطقی از استانهای "رقه"، "حلب"، "حومه لاذقیه"، "ریف دمشق"، "دیرالزور"، "حمص"، "حماه"، "حسکه" و "ادلب" پراکنده شده  و در برخی از این مناطق، کنترل کامل را به دست گرفتند.

پس از مدتی و با آغاز اختلافات و درگیری‌ها بین عناصر جبهه النصره و داعش در سوریه، "ایمن الظواهری" سرکرده القاعده تصمیم "ابوبکر البغدادی" برای ادغام گروه خود با جبهه النصره را لغو کرد.

ولی این موضوع برای سرکرده داعش خوشایند نبود، به صورتیکه البغدادی، در نواری صوتی اعلام کرد که با درخواست ایمن الظواهری، برای لغو گروه داعش و جدایی از جبهه النصره، مخالف است.

 علی رغم این مخالفت دو گروه از یکدیگر جدا شده و درگیری های خونبار و سنگینی بین دو طرف صورت گرفت.

تعداد کشته های این درگیری ها به طور دقیق اعلام نشد ولی به تعدا بالای آنها می توان کشته های بی شماری را افزود که در مناطق تحت اشغال آنان و به بهانه های واهی با فجیع ترین شکل ممکن کشته می شدند.

   از جمله روش های ابوبکر البغدادی برای این کشتار وسیع و غیر انسانی، استفاده از تروریست هایی بود که از اروپا و آمریکا به عضویت داعش در آمده بودند.

او با فراهم کردن زمینه های آموزش های فشرده برای جنگ و کشتار، از آنها در صحنه های جنگ و درگیری در سوریه و عراق استفاده می کرد.

علاوه بر آن با برنامه ریزی هایی که کرده بود عده ای از آنها به کشورهای خود بازگشتند و با توجه به تجربیاتی که کسب کرده بودند، دست به عملیات تروریستی زدند.

تروریستهای داعش به گونه ای آموزش می دیدند که دیگر چیزی در درون آنان تحت عنوان ترحم و انسانیت وجود نداشت.

سازمان حکومتی داعش به ادعای این گروهک، دارالخلافه بود و در رأس آن خلیفه، معاونان، نیروهای مسلح و اطلاعات قرار داشت.

 داعشی ها تشکیلاتی برای تصویب قانون و یا اجرای آن داشتند که تمامی آنها با سازوکاری عجیب اداره می شد.

آنان خود را گروهی جهادی - سنی معرفی می‌کردند که به دنبال ایجاد یک حکومت و دولت چندملیتی اسلامی مبتنی بر شریعت هستند.

کارشناسان معتقدند که بخشی از بودجه داعش از طریق قاچاق، باج‌گیری و دیگر جرائم تأمین می­‌شد.

برخی تخمین­‌ها حاکی از درآمد 8 میلیون دلاری داعش در هر ماه ناشی از باج و مالیات‌گیری در زمینه تجارت‌های خرد و کلان تا پیش از فتح موصل است.

 داعش با تسلط بر بانک هایی در شهر موصل، دستکم 430 میلیون دلار از اموال موجود در بانک را تصرف کرد.

همچنین از محل فروش نفتِ استخراج شده از اراضیِ تحت اشغال خود، ماهانه 40 میلیون دلار پول به دست می آورد.

داعش برای اسرا، خائنین و دشمنان خود دادگاه و محاکمه تشکیل داده و به شکلی نمادین، دلخراش و خشن آنها را اعدام می‌­کرد.

 در میان اعدام‌شدگان، شهروندان عادی و غیرنظامی فراوانی هم به چشم می ­خورد .

"آرون زلین"  (Aaron Zellin) متخصص بخش مطالعات گروه‌های جهادی موسسه واشنگتن، معتقد است این گروه برای ابلاغ پیام­‌های خود از امکانات پیشرفته همچون شبکه­‌های اجتماعی بخصوص توئیتر استفاده می کرد و همین امر موجب جذب 2 هزار نیروی شورشی­ غربی به این گروه شد.

به گفته وی داعش در خلق طرفداران دروغین در شبکه­‌های اجتماعی استاد بود.

  با توجه به اهمیت بهره‌گیری از فناوری ارتباطات در عصر جهانی شدن، گروه تروریستی داعش اقدام به تأسیس مؤسسه‌ "الاعتصام" به‌ عنوان ارگان اطلاع‌رسانی داعش کرد.

‌ علاوه بر آن، امپراتوری رسانه‌ای خود متشکل از 10 کانال تلویزیونی و سه‌ فرستنده رادیویی را راه اندازی کرد.

داعشی‌ها همچنین چندین شماره از مجله‌ای اینترنتی به‌نام " دابق" را به زبان عربی و انگلیسی منتشر کردند که نام آن به شهری سوری بازمی‌گردد.

در کتاب حدیث "صحیح مسلم" دابق، شهری است که یکی از جنگ‌های آخرالزمان در آن روی می‌دهد.

داعش از فضای مجازی برای جذب افراد و سازماندهی آنان بهره می‌گرفت و با استفاده از مجلات و سایت‌ها برای ترویج افکار خود تلاش می‌کرد.

این گروه تروریستی خود را در فضای مجازی به‌عنوان سازمانی معرفی می‌کرد که علیه بی‌عدالتی‌ها، محرومیت‌ها و تحقیرها مبارزه می‌کرد.

تعامل در تالارهای گفت‌وگو برای جذب افراد به این سازمان تروریستی و ایجاد ارتباط ایدئولوژیک مستحکم با آنان، نقش مهمی را در کشاندن جوانان اروپایی به این گروه تروریستی ایفا می‌کرد.

 در بسیاری از موارد، پذیرش در این تالارها یا عضویت در تارنماهای تروریستی،  نیازمند طی کردن فرآیندی بود که در آن تعهد و وفاداری فرد به آرمان این گروه تروریستی محرز شود.

افراد همفکر در این تالارها به ارائه‌ دستور کار مشخص برای تبادل نظر می‌پرداختند.

در تالارهای گفت‌وگو یا تارنماهای این گروه‌ تروریستی جزوه‌ها، کتابچه‌ها یا فیلم‌های آموزشی در اختیار اعضا یا هواداران قرار می‌گرفت.

  با گسترش حضور در فضای مجازی، این گروه تروریستی تلاش کرد که ساختار سازمانی خود را از ساختار سلسله‌مراتبی به ساختار شبکه‌ای تغییر دهد.

حضور تروریست‌های داعش در شبکه‌های اجتماعی مجازی باعث شد تا با غلبه بر محدودیت‌های فیزیکی و امکان تبادل نظر با فائق آمدن بر محدودیت‌های زمانی، ساختار خود را  غیرمتمرکز کنند.

شبکه‌های اجتماعی مجازی به‌ ویژه تارنماها برای کاربران اروپایی این امکان را فراهم آورد که علاقه‌مندی‌ها، افکار و فعالیت‌های خود را با این گروه تروریستی به اشتراک بگذارند.

داعش هم تلاش کرد تا از طریق تولید پیام و شعار به شیوه‌ای هنری و از طریق تصویر، گرافیک، صدا و موسیقی، تفکرات خود را در شبکه‌های اجتماعی به نمایش گذارد.

تبلیغات داعش در فضای مجازی را می‌توان "تبلیغات سیاه" دانست.

بدین معنا که اطلاعات غلط و غیر واقعی و توأم با دستکاری واقعیات را به جوانان اروپایی عرضه می‌ کرد.

استفاده از عناصری از حقیقت با تکنیک‌های خاص و پیچیده‌ رسانه‌ای، دشمن اعلام کردن خبرنگاران خارجی و در بعضی موارد گردن زدن آنها برای به دست گرفتن انحصار رسانه‌ای، یکی از اقدامات داعش در این حوزه به شمار می‌آمد.

در این میان فیلم‌های تبلیغاتی داعش که با رنگ و لعاب فیلم‌های هالیوودی ارائه می‌شد، محرکی قوی برای جلب و جذب جوانان غربی به شمار می‌آمد.

مضمون این فیلم‌ها از به نمایش درآوردن زندگی عادی اعضای گروه تا نحوه‌ انتقام‌جویی آنها از کسانی که دشمن می‌پنداشتند، متغیر بود.

پیام فیلم‌های انتشاریافته هم بسته به موضوع آنها برای افراد متفاوت، متنوع و گوناگون بود.

مفاهیمی چون دعوت به مهاجرت از وطن که "سرزمین ترس" لقب گرفته بود و پیوستن به سرزمین امنی که به ادعای ایشان جایگاه خلافت اسلامی بود، در این فیلمها دیده می شد.

از سوی دیگر دسته ای از این فیلمها نیز خشن و رعب‌آور بود و با عرضه‌ تصاویری از گردن زدن قربانیان و بی‌پروایی در به نمایش درآوردن چهره‌ ضاربی که اغلب اروپایی و سفیدپوست بود، مخاطب خود را مقهور قدرت ویرانگر این گروه نوظهور می کرد.

   به‌ طور کلی می توان گفت که پیام‌های تبلیغاتی داعش حاوی مضامینی چون داستان‌های حماسی، مبارزه با بی‌عدالتی و معرفی خود به‌ عنوان مظهر تحقق ایده‌ خلافت اسلامی بود که فرآیند جذب جوانان متمایل به افراطی گری در کشورهای مختلف را سرعت می بخشید.

آنان در این تبلیغات از مدل القاعده پیروی می کردند.

به این معنی که ابتدا در محصولات بصری به‌ گونه‌ای ماهرانه تصویر خشونت و مدینه‌ فاضله را با هم ادغام می کردند تا دو گروه را به طور همزمان جذب کنند.

این دو گروه عبارت بود از آنهایی که تمایل به افراط‌گرایی دارند و گروهی که در پی ارضای نیازهای خشونت طلبانه و ماجراجویی بودند.

موج تبلیغاتی پیام‌های داعش به‌ گونه‌ای عجیب متوجه جذب تروریست از میان مخاطبان اروپایی – چه مرد و چه زن - بود.

داعشی ها یک فرمول جدید را نیز ابداع کرده که ترکیبی از خشونت وحشیانه و توهم ثبات و منزلت بود و همین امر توجه داوطلبان را به خود جلب می کرد.

پیام‌های تهاجمی و ادعای تبدیل نقاط ضعف به قوت از یک سو و ارائه تصویری از چشم انداز پیش رو از سوی دیگر، موجب جلب حمایت طرفداران جوان از نقاط گوناگون به ویژه اروپا می شد.

کسانی که با توهم ساخته شده در فضای مجازی خانواده و کشور خود را ترک کرده و به داعش پیوستند و به عنوان سرباز این گروه تروریستی چند سالی به کشتار بی گناهان دست زدند .

دوستان عزیز در برنامه آینده این بررسی را ادامه خواهیم داد .

--------------------------------------------------------------------   © 2020 PARS TODAY.

All Rights Reserved.